بخش اول : توحيد

دو برهان درباره خداشناسي و مقايسه آنها

درس اول : هر پديده علتي دارد

برگ هاي درخت آرام آرام حركت مي كنند، مي پرسيد : چرا برگ ها حركت مي كنند ؟ باد برگ ها را حركت مي دهد. پس علت حركت برگ ها باد است . بنابراين مي گوئيم ، حركت برگ ها معلول و باد علت است. معلول يا پديده چيزي است كه وجود آن بسته به علتي باشد. بين علت و معلول ارتباط كاملي برقرار است و تا علت نباشد، معلول پديد نمي آيد. انسان از آغاز آفرينش اين مطلب را به روشني مي فهميد و مي دانست كه ميان پديده هاي جهان ارتباط مخصوصي برقرار است وجود بعضي چيزها به وجود بعضي چيزهاي ديگر وابسته است.

مثلاً : شما چيزهاي بسياري را مي د انيد ، در علم و دانش به وجود شما بستگي دارد و اگر شما نباشيد، علم و دانشي هم كه وابسته به وجود شماست، نخواهد بود. انسان مفهوم عليت را به خوبي مي شناسد و از اولين سالهاي زندگي با آن سر و كار دارد. مثلاً براي رفع تشنگي به سراغ آب و براي رفع گرسنگي به سراغ غذا مي رود. زيرا آب را علت رفع تشنگي و غذا را علت رفع گرسنگي مي داند.

قانون عليت قانوني كلي و جهان شمول است . يعني همه ي اسانها با چنين مفهومي آشنا هستند و آن را در مي يابند همه آنرا پذيرفته اند و زندگي خود را بر آن استوار ساخته اند. چون انسان قانون عليت را پذيرفته است. در مورد هر پديده اي علت جويي مي كند و «چرا» مي گويد . پيش بيني هاي انسان نيز به دليل همين علت باوري است. علاوه بر اين، چون انسان قانون عليت را پذيرفته است. از هر علتي پديده خاص و معلول معيني را انتظار دارد. از طلوع خورشيد نو رانتظار دارد. از وجود آتش انتظار حرارت بر اساس قانون عليت وجود هر پديده اي وابسته و نيازمند به چيز ديگري است كه آن چيز علت نام دارد. يعني هميشه اين معلول است كه وجود از علت سرچشمه مي گيرد و به علت نيازمند است.

يك پرسش :

علت پديد آمدن اين جهان و هر چه آن است، چيست؟ سرچشمه ي وجود زمين و آسمان، خورشيد و ستارگان چيست؟ علت وجود اين جهان چيست؟ كدام وجود بي نياز به اين جهان نيازمند، هستي مي بخشد؟

عقل آگاه و و جدان بيدار انسان كه «عليت» را به عنوان يك اصل كلي و جهان شمول پذيرفته است، به روشني پاسخ مي دهد كه :اين جهان علت قادر و توانايي دارد كه با قدرت خويش آن را پديد آورده است و اداره مي كند كه قدرت و عظمتش بر جهان و جهانيان سايه گستر و قاهر است. او آفريدگار توانا و بي نياز اين جهان و خداي قادر و متعال است .او خداي هستي بخش، عالم قادر و قاهر و پيروز است و اين جهان و نظم آن مقدر فرموده و اداره مي كند. اوست كه با آگاهي از نيازهاي وجود ما از سرچشمه لطف و رحمتش بر ما مي بخشايد و ما بنده و نيازمند اوييم و در برابر قدرت و عظمت او تسليم و فرمان پذيريم.

خلاصه درس :

1 – ميان پديده هاي جهان ارتباط مخصوصي به نام عليت برقرار است هستي بعضي چيزها به چيزهاي ديگر نيازمند و وابسته است و هر چيز نيازمندي علتي دارد.

2 – جهان مجموعه اي است از پديده هاي كوچك و بزرگ اين مجموعه نيازمند و وابسته است و علتي بي نياز و مستقل است

3 – خدا علت هستي جهان و جهانيان است و نيازهاي آنها را برآورده مي كند.

بينديشيد و پاسخ دهيد :

1 – ارتباط بين علت و معلول چگونه ارتباطي است ؟

بين علت و معلول ارتباط كاملي برقرار است و تا علت نباشد هرگز معلول پديد نمي آيد و هميشه پديد آمدن معلول نتيجه ي وجود علت است.

2 – ارتباط مخصوصي كه ميان علت و معلول برقرار است، چه نام دارد؟

عليت نام دارد

3 – چند كار را نام ببريد كه وجود آنها وابسته به شماست و شما علت آن هستيد؟

نگاه كردن، سخن گفتن ، گوش دادن و صحبت كردن وجودشان وابسته به وجود ماست و ما علت آنها هستيم.

4 – چند كار را نام ببريد كه نشان دهد شما مفهوم عليت را مي شناسيد؟

انسان مفهوم عليت را به خوبي مي شناسد و از آغاز زندگي آن را در مي يابد و با آن سر و كار دارد، مثلاً براي رفع تشنگي و غذا سراغ آب و غذا مي رود براي همين آب را علت رفع تشنگي و غذا را علت رفع گرسنگي مي داند.

5 – قانون عليت يك قانون كلي و جهان شمول است. يعني چه؟ چگونه مي فهميم كه انسان ها همه با اين قانون آشنا هستند و آن را قبول دارند.( دو دليل را ذكر كنيد)

قانون عليت شامل كليه پديده هاي جهان هستي است و همه ي پديده ها درجهان وابسته و نيازمند علت مي باشند. قانون عليت يك قانون كلي و جهان شمول است همه انسانها با چنين مفهومي آشنا هستند و آن را وجدان مي كنند و در مي يابند كه همه آنرا پذيرفته اند و زندگي را بر آن استوار ساخته اند اگر انسان عليت را در نمي يافت و باور نداشت زندگي برايش ممكن نبود به هيچ كاري اقدام نمي كرد. انسان قانون عليت را پذيرفته است كه در مورد هر پديده اي علت جويي مي كند و چرا مي گويد ، مي گويد ، چرا برگ ها حركت مي كنند.

درس دوم : ‌دو برهان درباره خدا پرستي

تاكنون با دو برهان درباره خداشناسي آشنا شده ايم : برهان نظم و برهان عليت 

برهان نظم :

برهان نظم به طور خلاصه چنين بيان مي شود.

جهان آفرينش بر پايه نظم و تربيت و هماهنگي و ارتباط كامل استوار است و چون هر نظم و تربيت و هماهنگي و تقديري ساخته و پرداخته ي سازنده دانا و تواناست، پس اين جهان هم مخلوق آفريدگاري دانا و تواناست.

در برهان نظم ابتدا به نظم و هماهنگي و حساب و تقديري كه در اجزاي جهان است، توجه مي كنيم و آنگاه با توجه به اينكه هر نظم و تقديري ، تقدير كننده ي آگاه و توانايي دارد . نتيجه مي گيريم كه اين نظم و هماهنگي عظيم هم خالقي دانا و توانا دارد.

برهان عليت :

در برهان عليت به نظم و هماهنگي ميان پديده هاي اين جهان نمي نگريم بلكه به ذات و هستي پديده ها و نياز ويژه اي كه هر پديده به علت دارد، نظر مي كنيم. بنا بر برهان عليت :
هر پديده اي كه بوجود مي آيد وجودش از خودش نيست بلكه وابسته و نيازمند به چيز ديگري است كه «علت» نام دارد. اين جهان نيز مجموعه اي از پديده هاي گوناگون است كه از منبع عظيم قدرت و هستي سرچشمه مي گيرند. اين قدرت بي منتها را خدا مي ناميم. برهان نظم و برهان عليت گرد و غبار غفلت و بي توجهي را از انديشه و فطرت انسان پاك مي كنند و به او ياري مي دهند تا با فطرت پاك و عقل بيدار خويش واقعيات را بنگرد و ايمان خود را به خداي قادر متعال تقويت و تحكيم كند.

خلاصه ي درس :

1 – برهان نظم : جهان آفرينش مجموعه اي منظم و هماهنگ است و چون هر مجموعه اي منظم و هماهنگ، ساخته ي سازنده ي دانا و تواناست. پس اين جهان نيز مخلوق آفريدگاري دانا و تواناست.
2 – برهان عليت : جهان آفرينش پديده است و هر پديده اي به علت خود وابسته و نيازمند است. پس جهان آفرينش نيز به علت خود يعني خدا نياز دارد.

3 – انسان هاي پاك و آگاه آن چنان به آفريننده بزرگ و توانا يقين دارند كه از اقامه ي برهان و دليل بي نيازند.

بينديشيد و پاسخ دهيد‌:

1 – برهان چيست؟

برهان بيان متين و روشنگري است كه موجب روشن شدن مطلبي مي شود كه جهل و ترديد را در مورد آن برطرف مي كند ، به چنين بياني برهان گفته مي شود.

2 – تاكنون چند برهان را درباره خداشناسي آموخته ايد ؟

برهان نظم و برهان عليت

3 – برهان نظم را بيان كنيد.

جهان آفرينش بر اساس نظم و ترتيب و هماهنگي و ارتباط كامل استوار است . هر نظم و ترتيبي و هر هماهنگي و تقديري ساخته و پرداخته و سازندهي دانا و تواناست پس اين جهان هم مخلوق آفريدگاري دانا و تواناست.

4 – برهان عليت را بيان كنيد.

در برهان عليت سخن از اين است كه هر پديده اي كه بوجود مي آيد وجودش وابسته و نيازمند است، وجودش از خودش نيست بلكه به علتي متكي است و جهان هر چه در آن است كه يكسره پديده هستند و همه در آفرينشند ناچار از منبع عظيم قدرت و هستي بيكراني سرچشمه مي گيرند كه آن قدرت بي منتها را خدا مي ناميم.

5 – چرا در مورد خداشناسي به بيان برهان مي پردازيم ؟

براي اين است كه گرد و غبار و بي توجهي را ازچشم انديشه و فطرت انسان پاك كند تا انسان با فطرت پاك و عقل بيدار خويش واقعيات را بنگرد و روشن ترين روشنها را ببيند و ايمان خود را به خداي قادر متعال تحكيم و تقويت نمايد.

6 – آيا فطرت هاي پاك براي خداشناسي به دليل و برهان نياز دارند؟ چرا ؟

اما فطرت هاي پاك انسان آگاه به آفريننده بزرگ و توناي خويش آن چنان يقين و باور دارند و آنقدر اين موضوع برايشان روشن و قطعي است كه كمتر به اقامه برهان و دليل نياز دارند.

 

 

 

 

بخش دوم :‌معاد

درس سوم : روز قيامت ، روز حساب - درس چهارم :‌بهشت و بهشتيان – دوزخ و دوزخيان

در آيات سوره نبأ ، خداي متعال از آفرينش زمين و آسمان، جهان و انسان ، شب و روز آب و باران و ... ياد مي كند و پيوسته بر اين نكته تأكيد مي فرمايد: كه اگر بنگريد، مي بينيد كه اينها همه ساخت ما و آفريده هاي هدفدار ما هستند و با تأكيد مي گويد : همان روز قيامت و حساب در پيش است و كار ما در آفرينش جهان و انسان، بي هدف و بي حساب نيست. از آيات اين سوره مبارك و بسياري ديگر سوره هاي قرآن مجيد و هم چنين سخن هاي ارجمند پيامبر اكرم و امامان بزرگوار، اينطور در مي يابيم كه در قيامت اعمال مردم به طور دقيق محاسبه و به آنها رسيدگي مي شود و ارزش خوب و بد كارهاي هر انساني كاملاً تعيين مي گردد.

ما نيز در چنين روز سختي در پيشگاه پروردگار خود مسؤول و پاسخگو خواهيم بود. پس بايد براي اين روز بزرگ توشه برداريم و بهترين توشه تقواست.

بنا به فرموده ي پيامبر اولين چيزي كه در قيامت مورد محاسبه قرار مي گيرد. نماز است و زيباترين چيزي كه انسان با خود مي برد، اخلاق نيكوست. خوب است قبل از اين كه در قيامت مورد سؤال قرار گيريم. خود به حساب خود برسيم. به اعمالمان بنگريم و آنها را به دقت بسنجيم كه پيامبرمان درباره حسابرسي از اعمال خويش فرموده است، به حساب خود برسيد ، قبل از اينكه به حساب شما برسند و اعمال خود را مورد سنجش قرار دهيد پيش از اينكه آنها را بسنجيد.

خلاصه ي درس :

1 – كار خدا در آفرينش جهان و انسان بي هدف و بي حساب نيست و روز حسابي در پيش است.
2 – در قيامت دقيقاً به حساب ها رسيدگي مي شود متقين كه پيوسته به ياد روز حساب بوده اند به بهشت جاودان درآيند و كافران كه به چنين روزي اميد و باور نداشته اند، به كيفر و عذابي سخت گرفتار آيند.

3 – در قيامت مردم نزد خدا از يكديگر دادخواهي مي كنند و اعضاء و جوارج متجاوزان به ستم هايي كه كرده اند، گواهي مي دهند و هيچكس نمي تواند كار زشت و ستم خود را پنهان كند. خدا هم حساب ها رسيدگي مي كند و حق مظلوم را از ظالم مي ستاند و متجاوز را به كيفر مي رساند.

بينديشيد و پاسخ دهيد

1 – روز فصل يعني چه ؟ چرا اين روز را روز فصل ناميده اند؟

روز فصل يعني روز جدايي . نيكوكاران و بدكاران جدا مي شوند و به حساب ها دقيقاً رسيدگي مي شود.

2 – چرا به قيامت «يوم الحساب» مي گويند؟

در قيامت اعمال مردم به طور دقيق مورد محاسبه و بررسي قرار مي گيرد و مقدار ارزش خوب و بد كارهاي هر انساني كاملاً تعيين مي گردد.

3 – بنا به فرموده پيامبر چهار چيز مهمي كه در قيامت مورد سؤال و حساب قرار مي گيرند. كدامند ؟

1. عمرت را در چه راهي صرف كرده اي ؟

2. بدنت را در چه راهي فرسوده ساختي ؟

3. احوالت را از چه راهي كسب كرده اي و در چه راهي مصرف نموده اي ؟

4. از دوستي پيامبر خدا و اهل بيت او نيز سؤال مي شود.

4 – قصاص يعني چه ؟

قصاص يعني تلافي تعدي گناهكاري

5 – با توجه به فرمايش پيامبر اكرم، وظيفه ما در مورد اداي حقوق مردم و جلب رضايت آنها در دنيا چيست؟ اگر حقوق مردم در دنيا ادا نشود، در آخرت چگونه ادا مي شود؟

خدا رحمت كند بنده اي را كه اگر حقوقي از ديگران برگردن دارد پيش از فرا رسيدن مرگش پيش از اينكه به جهان آخرت رحلت كند پيش او برود و حقش را بپردازد و دين خود را ادا كند. در آنجا فقط اعمال خوب و بد انسان به همراهش مي باشد ناچار ديگران از اعمال خويش حق خود را استيفا مي كند و اگر كار نيكي نداشته باشد از گناهان طلبكار برداشته مي شود و به گناهان او افزوده مي شود.

6 - اولين چيزي كه در قيامت محاسبه مي شود چيست؟ زيباترين چيزي كه انسان از اين دنيا با خود مي برد چيست؟

اولين چيزي كه در قيامت محاسبه مي شود نماز است و زيباترين چيزي كه انسان با خود مي برد اخلاق نيكوست.

درس چهارم :‌بهشت و بهشتيان – دوزخ و دوزخيان

مردي از ابوذر غفاري پرسيد :

چرا در نظر ما مردن ناپسند است؟

ابوذر پاسخ گفت :‌به اين علت كه شما دنياي خود را آباد كرده و آخرت را خراب و ويران نموده ايد. در اين دنيا به هوس ها و معصيت ها پرداخته ايد. هر چه داشته ايد مصرف كرده ايد و زاد و توشه اي براي آخرت خود نفرستاده ايد. البته براي شما گران و ناگوار خواهد بود كه از محل آباد به محل خراب و ويران كوچ كنيد.

مردم دو دسته اند : نيكوكاران و زشت كاران ، نيكوكاران مانند كساني هستند كه مدت ها از خانه و كاشانه و آشنايان و بستگان خود دور بوده اند و اكنون وارد خانه و كاشانه ي خويش مي شوند و بستگان و با خانواده خود را ديدار مي كنند . چه نشاط و سروري به آنها دست مي دهد. اما گنه كاران و زشت كاران مانند مجرمان و جنايتكاراني هستند كه از چنگ قانون گريخته اند. 
وقتي آنها را دستگير كنند و باز گردانند، تا به جزاي جرم و جنايت خود برسند چه حالي دارند؟ آنها خود را گرفتار اعمال خود مي بينند . گنه كار هم اينگونه است. مي بينيد كه از عبوديت پروردگار متعال تجاوز كرده و به حقوق او و بندگان او تعدي كرده است. در اين حالت او احساس شرمندگي مي كند و خود را مستحق عذاب مي بيند سرانجام او را به جهنم مي برند.
ابوذر ادامه داد . شما بندگان اعمال خود را به كتاب خداعرضه كنيد، ببينيد خدا در كتابش چه مي گويد و شما چگونه ايد ؟ خدا مي گويد : «ابرار» بهشتي اند و «فجار» جهنمي . بنگريد كه شما از ابراريد يا از فجار.

انسان در آخرت ناچار به يكي از اين دو منزل راه مي يابد ، يا در بهشت مسكن مي گزيند و يا به جهنم وارد مي شود.

بهشت :

بهشت جايگاه افراد خداپرست و ديندار و نيكوكار و منزلگه جاودان پيامبران و پيروان آنهاست. بهترين و زيباترين جايگاهي است كه خدا مهربان براي بندگان نيكوكار خود تدارك ديده است . قرآن شريف از بهشت غالباً با لفظ «جنّه » ياد كرده است. جنت يعني باغ و بوستان خرمي كه انبوه درختانش سر به هم آورده اند.

همه ي بهشتيان در يك مرتبه با يك درجه نيستند. بلكه از نظر ميزان ايمان و خلوص و مقدار اعمال صالح با يكديگر تفاوت دارند . در بهشت مرگ و بيماري و غم و غصه و اندوه وجود ندارد و بهشتيان همواره مورد لطف خداي متعال هستند و از نعمت هاي پنهان و آشكار الهي برخوردارند. از همه بالاتر اينكه خداوند از آنان راضي است و آنان هم از خدا و الطاف او راضي و خشنودند.

دوزخ :

دوزخ جايگاه مشركان ، منافقان و بدكرداران است. دوزخيان زندگي بسيار سخت و دردناكي دارند. اعمال زشت و كفر و نفاق آنها به صورت عذاب ها و شكنجه هاي سخت برايشان ظاهر مي شود و آنان را به رنج و درد مي كشد عذاب هاي جهنم كه نمود كفر و نفاق و ستم و زشتي اعمال جهنميان است، آنقدر سخت و دردآور است كه براي ما قابل تصور نيست.

خلاصه درس:

1 – بازگشت انسان در آخرت به يكي از اين دو منزل است :‌بهشت يا جهنم .

2 – بهشت ، بهترين و زيباترين جايگاهي است كه خداي مهربان آن را روشن، زيبا و نوراني آفريده است نعمت هاي بهشتي كه نمود اخلاق خوب و اعمال خوب بهشتيان است آنچنان خوب و زيبا هستند كه به زيباي و خوبي شان نه چشمي ديده و نه گوشي شنيده و نه در قلبي خطور كرده است. بهشتيان انسانهاي خدا پرست و ديندار و نيكوكارند.

3 – جهنم دردناك ترين و عذاب آورترين جايگاهي است كه خداق مقتدر براي بدكاران و ستمگران مهيا كرده است . عذاب هاي سخت جهنم نمود كند و زشتي و گناه و ستم جهنميان است. جهنميان كافران و بدكاران و ستم كاران هستند.

بينديشيد و پاسخ دهيد :

1 – چرا مردن در نظر ما ناپسند است ؟ ابوذر به اين سؤال چه پاسخي داد؟

او گفت : شما به اين علت كه دنياي خود را آباد كرده ايد و آخرت را خراب و ويران نموده ايد در اين دنيا به هوسها و معصيتها پرداخته و هرچه داشته ايد در اين دنيا صرف كرده ايد ، زاد و توشه اي براي آخرت پيش نفرستاده ايد و البته براي شما گران و ناگوار خواهد بود كه از محل آباد به محل خراب و ويران كوچ كنيد.

2 – حال نيكوكاران هنگام ورود به جهان آخرت چگونه است؟ پاسخ ابوذر به اين سؤال چه بود؟

ابوذر گفت : نيكوكاران مانند كساني هستند كه مدت ها از خانه وكاشانه خويش از آشنايان و بستگان خويش دور بوده و اكنون وارد خانه و كاشانه ي خود مي شود و بستگان و اهل خود را ديدار مي نمايد چه نشاط و سروري به اين فرد دست مي دهد؟

چقدر خوشحال و خشنود مي شود؟ نيكوكاران هم اين چنين هستند و به خداي مهربان و بهشت زيباي او وارد مي شوند و مورد استقبال ملائكه و پيامبران و ابرار و اولياء واقع مي شوند و از نعمتهاي بي پايان بهشتي بهره مند مي گردند.

3 – «حال گنه كاران هنگام ورود به آخرت چگونه است» پاسخ ابوذر به اين سؤال چه بود؟ 
گنهكاران و زشت كاران مانند شخص مجرم تبهكاري هستند كه گريخته باشد و وقتي او را دستگير كنند و بازگردانند تا به جاي جرم و جنايتش برسانند چه حالي دارد؟ خود را گرفتار اعمالش مي بيند. گنهكار هم چنين حالتي دارد خود را گرفتار خشم و عذاب پروردگار مي بيند. مي بيند كه از عبوديت پروردگار متعال تجاوز كرده و اينكه بايد در نزد خداي يكتا حاضر شود. حالت شرمندگي و سوزنده اي به او دست مي دهد و خود را مستحق عذاب مي بيند و سرانجام كشا نكشان او را به سمت جهنم مي برد.

4 – حال ما پيش خدا چگونه است ؟ پاسخ ابوذر به اين سؤال چه بود؟

ابوذر گفت اعمال خود را به كتاب خدا عرضه كنيد خدا در كتابش چه مي گويد و شما چگونه ايد، خدا مي گويد‌:‌«ابرار» بهشتيند و «فجار»‌جهنمي بنگريد كه شما از ابراريد يا فجاريد.

5 – پس رحمت خدا چه مي شود؟ ابوذر به اين پرسش چه پاسخي داد؟

ابوذر گفت : رحمت خدا به افراد نيكوكار نزديكتر است.

 

 

 

بخش سوم :‌نبوت

درس پنجم پيامبران :

همانگونه كه آفرينش موجودات از خداي متعال است. ادامه ي هستي و پرورش و رشد و هدايت آنها نيز وابسته به اوست. همه موجودات از اين هدايت الهي برخوردارند و هدايتگر همه ي آنها در مسير تكامل، خداي جهان آفرين است . خدايي كه مايه ي حركت و راه يابي و رشد و كمال را در وجود اين موجودات نهاده است. اين هدايت يك هدايت عمومي است.

انسان با ديگر موجودات يك تفاوت روشن بسيار دارد و آن برخورداري از «قدرت تفكر و تصميم گيري و اختيار» است. موجودات ديگر از اين قدرت در اين حد برخوردار نيستند و خداي كريم اين نعمت ارزشمند را به انسان عنايت فرموده است. انسان هم مانند ساير موجودات بايد از هدايت عمومي الهي برخوردار باشد ولي اين هدايت يك هدايت اجباري نيست. خدا انسان را متفكر و انتخابگر آفريده است.

پس بايد خير و شر به او ارائه شود و آينده اي كه در جهان آخرت در انتظار اوست. پيش رويش ترسيم گردد تا بينديشد و راه خويش را انتخاب كند. كساني كه راه خير و شر را به انسان مي نمايانند و از آينده ي او در جهان آخرت آگاهند ، پيامبرانند. خداي متعال پيامبران را براي هدايت انسانها آفريده است . او فرمان هاي سعادت بخش خود را كه همه از يك حقيقت سرچشمه مي گيرند . از راه وحي در اختيار پيامبران نهاده است . مأموريت پيامبران يك مأموريت بيش نيست و آنها با هم يگانه و همه هدف هستند. آنها مأموريت دارند كه معارف و احكام خدا را براي مردم بيان كنند و آنان را به پيروي از فرمان هاي خدا فرا خوانند.

سه اصل اساسي :

بسياري از پيامبران دين و شريعت ويژه اي نداشته و شريعت پيامبران بزرگ پيش از خود را ترويج مي كرده اند. بايد دانست كه حقيقت و اصول اديان پيامبران يكي بوده و همه ي آنان انسانها را به سوي يك هدف دعوت كرده اند و برنامه ي واحدي داشته اند. همه اديان آسماني بر اين سه اصل استوارند:

1 – شناخت خداي يگانه و جهان آفرين و ايمان به او (توحيد)

2 – ايمان به معاد و جهان آخرت و آينده ي جاودان انسانها (معاد)

3 – ايمان به پيامبران و يگانگي راه و هدف آنها (نبوت)

پيامبران با احترام به انسان ها ، آنها را به سوي ايمان به اين سه اصل فرا مي خوانند و از آنان مي خواستند كه برنامه ي هدايتگر الهي را بشنوند و درباره آنها بينديشند ، آن ها را بپذيرند و در مقابل فرمان خداي دانا و توانا تسليم باشند. پيامبران راه و روشي را كه خداي متعال براي زندگي انسانها برگزيده و پسنديده است «دين خدا» ناميده اند و يادآوري كرده اند كه دين خدا يك دين بيش نيست.

ويژگي هاي پيامبران

1 – ارتباط با خدا از طريق وحي :

همانطور كه مي دانيد پيامبر از جهت جسم و تن همانند ديگرانسانهاست. پيامبران از جنبه ي روح و نفس، درك حقايق و معارف دين از انسانهاي ديگر به مراتب بالاتر است. 
روح و جانش آن قدر پاك و با صفا و نوراني است كه مي تواند با خداي جهان آفرين ارتباط برقرار سازد و حقايق و معارف جهان غيب را دريافت كند، با چشم بصيرت، حقيقت و باطن جهان را مشاهده نمايد.

پيامبر داراي چنان لياقت قدرت و نيروي نفساني است كه مي تواند حقايق و معارف دين را كه از جانب خداي متعال بر قلب پاك و تابناكش نازل مي شود، دريافت و حفظ و نگهداري كند و بدون كم و زياد به مردم ابلاغ نمايد. چنين ارتباطي را وحي مي نامند.

نظرات شما عزیزان: